محدوديت در حمايت وسوسه هاي مهاجرت زمينه فعاليت نخبگان درعرصه هاي مختلف را مهيا كنيم
گاليا توانگر
نمودار صعودي پيشرفت يك كشور با نيرو، توان و تلاش نخبگان به ثبت مي رسد. نخبگان ايراني دو دهه اخير خوش درخشيده اند و پيشرفت در زمينه علوم مختلف از قبيل نانو، بيو، هوافضا و ... توسط دانشمندان جوان ايراني آغاز فصل سبزي را نويد مي دهد كه ما را در آينده نه چندان دور از اتكا به ثروت حاصل از چاه هاي نفت رهايي بخشيده و با اطمينان خاطر به سمت افق روشن آينده رهسپار خواهد كرد.
مقام معظم رهبري در ديدار با جمعي از نخبگان برجسته كشور بر اين مهم تاكيد داشته و فرمودند: «روزي كه ما بتوانيم درآمد كشور را از راه دانش بدست آوريم و در چاه هاي نفت را پلمب كنيم، آن روز روز خوبي براي ملت ايران خواهد بود.»
علي رغم اين كارنامه درخشان كه حتي بدبينان و بيگانگان هم به رغم تبليغات منفي عليه ايران قادر به انكارش نيستند، برخي جريان هاي مشكوك سعي دارند تلاش هاي صورت گرفته را كم رنگ جلوه داده و بازتاب مثبت اين قبيل تلاش ها را در دنيا خنثي كنند. بديهي است آن چه كه به اين گام هاي پرتوان نخبگان ايراني اعتبار دو چندان مي بخشد، تعهد و آرمان خواهي آنهاست.
دشمنان نظام و انقلاب اسلامي ايران مي كوشند در برابر اطلاع رساني موفقيت هاي جوانان مسلمان ايراني به عنوان افرادي كه در دانش، انقلابي به وجود آورده مانع آفريني كرده و از ثبت نامشان، هويتشان و تعهد ايراني و اسلامي آنها در اذهان جهانيان جلوگيري كنند.
چند مدت پيش در يكي از سايت هاي خبري وابسته به بيگانگان طي مقاله اي آشكارا پيشرفت هاي علمي ايران تضعيف شده و عنوان شده بود رسانه هاي خبري جمهوري اسلامي سعي دارند به بزرگنمايي پيشرفت ها بپردازند!
حال آن كه پيشرفت هاي علمي ايران بر روي نمودار صعودي آنچنان با سرعت به سمت قله پيش مي رود كه حقيقتاً انكار اين قبيل دستاوردهاي درخشان در نتيجه اي معكوس نقشه هاي شوم، بغض و غرض ورزي تحليل گران وابسته به استكبار را برملا مي سازد.
در چنين فضايي رهبر معظم انقلاب با رهنمودهاي روشنگرانه خود مي فرمايند: «نخبگان و فرهيختگان با سم مهلك سياه نمايي و نااميدسازي كه تبليغات دشمنان در جامعه مي پراكند، مبارزه و راه روشن آينده را براي ملت ايران تبيين كنند.»
تقويت زمينه ارتباط علمي نخبگان با جهان علم
با فراز و نشيب هاي تاريخ سياسي ايران به ويژه طي قرن اخير نمودار پيشرفت دانش نيز نوسانات چشمگيري داشته است. در سه يا چهار قرن گذشته نخبگان ايراني در هر زمينه اي از دانش حرف اول را مي زدند. تاريخ در اين باره گواه است، اما توطئه ها و خود باختگي هاي سردمداران زر و زور و تزوير انديشه هاي پرسشگر و كاوشگر ايراني را محبوس كردند.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي و پشت سرگذاشتن دوران دفاع مقدس تلنگري بر ذهنيت انديشمندان ايراني زده شد و به درجه اي از خودباوري رسيدند كه الان زمان جبران عقب ماندگي ها فرا رسيده است.
اكنون اگرچه نمي توان نقص هاي موجود در برآوردن مطالبات قشر فرهيخته و نخبه را انكار كرد، اما جوانان انديشمند ايراني مظلومانه و با اعتماد به نفس ملي به پرورش نهال علم در كشور پرداخته اند و آن را به ثمر رسانده اند. درخشش نوجوانان و جوانان در عرصه هاي علمي بين المللي از شكوفايي اين درخت خبر مي دهد.
بازگو كردن خواسته ها و نيازهاي اين قشر دليلي بر ضرورت بررسي و رفع چالش هاي پيش روي نخبگان است.
دكتر «ستاره» از خطه كردستان نويسنده بيشترين مقالات (آي.س.آي) در رشته فيزيك در كل كشور و دارنده مدال نقره يونسكو كه در سال 80 نفر اول جشنواره خوارزمي بوده و در سال 83 نيز رتبه سوم پژوهش هاي بنيادي را كسب كرده است.
وي يك نخبه علمي را فردي جدا از جامعه نمي داند و مي گويد:«نخبه، انساني است كه توانايي ذهني اش از سطح متوسط جامعه بالاتر بوده، تلاش بسيار زيادي در زمينه كاري خود داشته و البته درد او، درد جامعه است. تعهد او به جامعه و مردمش تلاش يك دانشمند را معنا مي بخشد و حماسه مي آفريند.»
اين جوان نخبه در ادامه مي گويد:«طبيعتاً براي اين كه نخبه بتواند به اهداف علمي خود برسد اولاً بايد از دغدغه مشكلات اقتصادي و مالي دور باشد. نبايد مشكلات مالي به حدي برسد كه او را از كار اصلي اش دور كند.
نكته ديگري كه حائز اهميت است رفع موانعي چون نحوه و طول خدمت سربازي براي فرهيختگان جوان كشور است. چه بسيار نخبگاني كه دوست دارند مثلاً در دوره كارشناسي ارشد و دكتري يك دوره مطالعاتي در خارج كشور داشته باشند، اما به دليل نداشتن كارت پايان خدمت نمي توانند به خارج از كشور سفر كنند.»
از وي سوال مي كنم: مهم ترين مانعي كه در حال حاضر سد راه پژوهش و فعاليت علمي شماست، چيست؟ وي پاسخ مي دهد:«گروهي از اساتيد كه عضو هيئت علمي هستند ويژگي رسمي بودن قطعي را دارند، لذا در فرصت هاي مطالعاتي خارج كشور اولويت با آنهاست، اما افرادي مثل بنده علي رغم اين كه بيش از 100 مقاله علمي در سطح بين المللي ارائه داده ام، هنوز هم از نظر شغلي آزمايشي هستم و در فرصت هاي مطالعاتي خارج كشور كنار گذاشته مي شوم! ارتباط با دنياي علمي خارج كشور براي نخبگان يكي از ضرورت هاست. اگر اين ارتباط برقرار نشود، فرد به تدريج به تكرار مي افتد، چون نمي تواند از توانمندي هاي خود به نحو احسن استفاده كند و با مباحث روز آشنايي داشته باشد.»
وي تاكيد مي كند:«از سوي ديگر اكثر دانشگاه هاي ما شبيه مدارس بزرگ هستند، ما بايد با جهان علم مرتبط باشيم، آخرين دستاوردها را به صحن دانشگاه بياوريم و دائماً فضاي علمي دانشگاه ها را نو و به روز كنيم.»
اين جوان نخبه علم فيزيك صراحتاً مي گويد:«من چون فرد قانعي هستم، در دوران تحصيل كمتر مشكل مالي داشتم، البته دانشگاه هم خيلي به من كمك مي كرد اما متاسفانه در برخي مواقع هم سنگ اندازي هايي شد. تعداد پژوهشگران رده بالاي ايراني در خارج كشور زياد است، بايد شرايط اجتماعي، فرهنگي و پژوهشي به گونه اي مهيا شود كه يك تعامل دو جانبه ايجاد شده و لااقل بتوانيم از دانش اين طيف بهره ببريم.»
نخبه پروري و هزاران دلار سودآوري ارزي
مثل هميشه رهنمودهاي روشنگرانه مقام معظم رهبري و تاكيد ايشان بر لزوم هدفمند كردن و سرعت بخشيدن به حركت علمي كشور در بخش هاي مختلف، اين مسئله به يك ضرورت جدي تبديل و مجددا روند رو به رشد بخش علمي كشور، شتاب خوبي به خود گرفت.