هرچند که با روی کار آمدن دولت یازدهم در خردادماه امسال امیدها برای گسترش فعالیت های پژوهشی و علمی در میان نخبگان و متخصصان ایرانی جان تازه ای یافته و روزنه های امید به آینده در دل ها ایجاد شده است.
چنان چه بارها مسئولان در دولت تدبیر و امید اعلام کردند که باید شرایط برای فعالیت هر چه بیشتر نخبگان در کشور فراهم شود.
براساس آمارهای موجود سالانه تعداد زیادی از دانش آموختگان داخل به کشورهای دیگر می روند که این امر علاوه بر پیامدهای اقتصادی دارای پیامدهای اجتماعی و علمی نیز است .
در این میان باید گفت که خروج نخبگان تنها به معنای از دست رفتن سرمایه های مادی یک کشور نیست بلکه بر اساس نظریه مهاجرت ژن ها در فرایند مهاجرت نخبگان و متخصصان، نخبگان نه تنها ثروت ملی کشورها محسوب می شوند بلکه پس از گذشت قرن ها از نظر ژنتیکی کشورهای نخبه پذیر (مقصد) به جوامع نخبه تبدیل خواهند شد و درصد ژن های هوشمند آنها به شکل گسترده ای افزایش می یابد. بنابراین در زمینه تولید علم و فناوری همچنان پیشتاز خواهند بود. در مقابل کشورهای نخبه گریز (مبداء) روز به روز فقیرتر شده و به دلیل همین فقر وابسته تر می شوند و تعادل جهانی با شدت بیشتری به هم می خورد.
بر این اساس باید اصطلاحات و مفاهیم “مهاجرت نخبگان” (Brain Drain و Elites Migration) را با “مهاجرت ژن های هوشمند” یا “مهاجرت ژن های بالقوه دانایی و توانایی”(Brainy Genes Migration) جایگزین کرد . زیرا ژن ها هستند که اطلاعات وراثتی را از نسلی به نسل دیگر منتقل می کنند و هوش و استعداد نیز با ژن ها ارتباط لاینفک دارد و این یک اصل علمی اثبات شده است.
بر این اساس می توان نتیجه گرفت که هر نخبه ای که از کشور خارج می شود، در واقع یک ژنوم هوشمند از کشور خارج می شود و با زندگی در کشوری دیگر و ازدواج و تولید نسل به تکثیر ژن های هوشمند کشور مقصد کمک می کند.
با این وصف در آینده ای نه چندان دور درصد ژن های هوشمند جوامع نخبه پذیر افزایش و در طولانی مدت و پس از گذشت سال ها، اختلاف فاحش ژنتیکی بین کشورهای نخبه پذیر و نخبه گریز ایجاد خواهد شد.
***مهاجرت نخبگان از ایران به روایت آمار
معاون امور فرهنگی بنیاد ملی نخبگان به آخرین آمار خروج نخبگان از کشور اشاره کرد و یادآور شد: از تعداد ۱۰۲۰ نفر از دارندگان مدال های المپیادهای علمی از سال ۸۲ تا ۸۶ تعداد ۷۱۲ نفر (۷۰ درصد) در داخل کشور و ۳۰۸ نفر (۳۰ درصد) از کشور خارج شدند.
به گفته سید حسن حسینی در سال های ۸۲ تا ۸۶ تعداد ۱۴۰۳ نفر از برترین های آزمون سراسری در داخل کشور هستند و ۳۵۰ نفر از کشور خارج شدند.
محبوبه ترابی دانشجوی دوره دکترای دانشگاه پیام نور وعضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز بر این باور است که در سال های اخیر علاوه بر خروج نخبگان و برگزیدگان المپیادهای علمی در کشور شاهد این هستیم که فارغ التحصیلان دانشگاه ها در مقطع لیسانس تمایل پیدا کردند که به کشورهایی همچون ارمنستان ، مالزی ، تاجیکستان ، هندوستان و دیگر کشورها برای ادامه تحصیل بروند که برخی از این افراد پس از تحصیل در این کشورها ماندگار می شوند .
به گفته وی راه اندازی دوره دکترای پژوهش محور ، افزایش تعداد پذیرفته شدگان در مقاطع دکترا و همچنین افزایش رشته های دکترا از جمله امتیازاتی بود که برای ماندگاری افراد نخبه و تحصیلکرده در کشور ایجاد شد اما با این وجود فارغ التحصیلان ترجیح می دهند که دانشگاه دیگری را در کشور خارجی برای ادامه تحصیل انتخاب کنند .
وی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: در واقع دانشگاه های دیگر کشورها نخبگان جهان را با هر دین و آیینی می پذیرند و نه تنها از هوش و استعداد و توان آنها در توسعه علمی، فنی و صنعتی استفاده می کنند بلکه ذخایر ژن های هوشمند خویش را برای نسل های آتی افزایش می دهند و آینده روشنی را برای آنان ترسیم می کنند. یعنی به طور کاملا طبیعی اصلاح ژنتیکی انجام می دهند.
به گفته وی نسل های آینده در کشورهای نخبه پذیر برای برآوردن نیازهای خویش نه تنها مشکلی ندارند بلکه با سهولت بیشتری توسعه پایدار کشور خود را دنبال خواهند کرد.
*** مهاجران متخصص چه کسانی هستند ؟
در سال های اخیر آمارهای ضد و نقیضی در مورد خروج نخبگان از کشور ارایه شده است .
در دولت نهم و دهم بسیاری از مسئولین از کاهش روند خروج نخبگان و دانشجویان از کشور خبر دادند این در حالی بود که برخی از منابع نیز از روند صعودی خروج نخبگان و دانشجویان از کشور گزارش دادند.
بر اساس ارزیابی های غیر رسمی ترکیب عمده مهاجران متخصص شامل دانشجویان دارای سهمیه ارزی که پس از اتمام تحصیل در کشورهای مقصد، به وطن مراجعه نمی کنند ، دانشجویان آزاد غیر از برگزیدگان المپیادها و کنکورها که با هزینه شخصی از کشور خارج می شوند و برخی از نخبگان المپیادها و رتبه های اول کنکورهای سراسری و متخصصان، استادان و محققان است.
کشورها با مهاجرت نخبگان و نیروی کار ماهر و متخصص، به تدریج شاهد کاهش تولید سرانه، رفاه اقتصادی و رشد اقتصادی خواهند بود. مهاجرت نخبگان همچنین باعث می شود در آینده کشور از نیروی فعال بالقوه بی بهره باشد.
*** فواید نخبگان برای دیگر کشورها
تجربه نشان داده است نخبگان غیر بومی به دلیل داشتن امکانات مادی و معنوی در حد خود و همچنین فرهنگ و دانش بالا، از لحاظ امنیتی برای کشورهای نخبه پذیر مشکلی ایجاد نمی کنند. برای فرزندان نخبگان هم امکان بالقوه برای بلوغ علمی از نظر ژنتیکی و شرایط مناسب محیطی برای این افراد وجود دارد به طوری که بهره گیری از نهایت ظرفیت نخبگان و دانشمندان در این کشورها به سادگی میسر است.
ترابی در این مورد گفت : تفاوت کلی میزان حقوق و درآمد یکی از عوامل مهم و اصلی مهاجرت است اما علل دیگری نیز در این میان مطرح است زیرا پژوهشگران آرامش خاطر برای پیشرفت علمی خود را نیز خواهان هستند و بسیاری از محققان کشورمان براین باورند که در خارج از ایران زمینه برای رشد علمی بیشتر مهیا شده است بنابراین راهی جز رفتن نیست .
به گفته وی اکثر نخبگان به دلیل هوش و استعداد سرشار، از نظر معنوی و اخلاقی برای جامعه مقصد مفید هستند زیرا آنان موجب تقویت باورهای دینی در جوامع دیگر می شوند و این امر هم به دلیل این است که نخبگان الگوی عملی برای اقشار مختلف هستند و معمولا ارتباط و اعتقاد عمیق تری با ماوراء الطبیعه و خداوند دارند.
***عوامل مهاجرت نخبگان
اکثر تحقیقاتی که در زمینه عوامل مشترک مهاجرت نخبگان در کشورهای در حال توسعه انجام شده ، نشان می دهد که هر چه دانشجویان و افراد متخصص از شرایط موجود و آینده خود رضایت بیشتری داشته باشند احتمال این که تن به مهاجرت ندهند بسیار بیشتر است.
صندوق بین المللی پول، بیکاری، سطح پایین درآمد اساتید و نخبگان، نارسایی های مالی و اداری، کمبود امکانات تخصصی-علمی و بی ثباتی سیاسی و اجتماعی را از جمله دلایل مهاجرت نخبگان اعلام کرده است .
*** مهاجرت نخبگان دیروز ، امروز ، فردا
موضوع مهاجرت نخبگان و یا به قول جامعه شناسان فرار مغزها همواره به عنوان یک مسئله اجتماعی در ایران مطرح بوده است.
تشکیل بنیاد ملی نخبگان در سال 84 با هدف شناسایی و توانمندسازی استعدادهای برتر در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
به گفته مسئولان پیشین معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری برای تحقق سند راهبردی بنیاد نخبگان 13 راهبرد کلان ، 73 راهبرد اصلی و 224 اقدام علمی تدوین و به مرحله اجرا گذاشته شد و براین اساس معاونت علمی و فناوری و بنیاد نخبگان از ارکان مهم تحقق این راهبردها شناخته شدند.
نسرین سلطانخواه معاون علمی و فناوری رییس جمهوری و رییس بنیاد ملی نخبگان در دولت دهم همواره از کاهش شیب خروج نخبگان از کشور خبر می داد.
وی با حضور در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت که تحقیقی با موضوع خروج رتبه های برتر کنکور سراسری در 20سال گذشته از کشور انجام شده است که بر اساس نتایج این تحقیق شیب خروج از 33 درصد به 17 درصد کاهش یافته است.
سلطانخواه همچنین بارها اعلام کرد که موضوع نظام وظیفه نخبگان که پیش از این مصوب شده، یکی از دلایل کاهش شیب از کشور خروج بوده است، زیرا فارغ التحصیلان ممتاز می توانند با ارایه مقالات و پژوهش های علمی از دوره نظام وظیفه معاف شوند. همچنین تاسیس مراکز پژوهشی و پارک های علم و فناوری از دیگر راهکارهای کاهش خروج نخبگان از کشور بوده است.
امسال با برپایی یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در خردادماه دولت تدبیر وامید بر سر کار آمد و دکتر حسن روحانی به عنوان رییس جمهوری فعالیت خود را آغاز کرد که همین امر موجب شکوفا شدن غنچه های امید در کشور شد.
سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری و رییس بنیاد ملی نخبگان در 100 روز نخست کاری دولت یازدهم ( آذرماه امسال ) با استعدادهای برتر و نخبگان کشور در محل ساختمان این بنیاد دیدار و گفت وگو کرد.
در این دیدار به مشکلات تحصیلی، علمی و آموزشی جذب و به کارگیری و چگونگی بهره مندی از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان حدود 15 نفر از نخبگان و استعدادهای برتری که از استان های مختلف و از طریق سامانه اینترنتی ثبت نام کرده بودند، رسیدگی شد.
در این دیدار شرکت کنندگان مشکلات خود را در زمینه وام مسکن نخبگان، استفاده از امتیازات نخبگی برای استخدام در دستگاه های دولتی،تسهیلات نظام وظیفه و دانش آموختگی برتر و بهره مندی از تسهیلات تجاری سازی بنیاد با ستاری درمیان گذاشتند.
ستاری نیز حمایت از فناوری و اشتغال فارغ التحصیلان را از اولویت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری عنوان کرد.
وی تاکید کرد که کمیته های تخصصی بنیاد ملی نخبگان باید به موقع برگزار و به پرونده های استعدادهای برتر و نخبگان رسیدگی کنند و به معاون فرهنگی و امور نخبگان دستور داد که اعضای کمیته ها به طور منظم در این جلسات حضور یابند و حضور نداشتن متوالی کسانی که بدون دلیل موجه باشند، از ادامه حضور آنها در کمیته های تخصصی بنیاد ممانعت به عمل آید.
وی همچنین بر حمایت از تجاری سازی اختراعات و طرح ها تاکید کرد و وعده داد که روند اعطای کمک هزینه تحصیلی به استعدادهای برتر تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان بر اساس سند راهبردی نخبگان تغییر می کند و کار گروهی برای تغییر روند چگونگی اعطای تسهیلات بنیاد تشکیل می شود.
به نظر می رسد که دولتمردان کشورمان با ارایه سیاست های حمایتی در تلاش هستند که روند خروج نخبگان از کشور کاهش یابد که این تلاش قابل تقدیر است .
با این وجود تبلیغات دانشگاه های جهان برای پذیرش نخبگان ایرانی و دریافت این ژنوم های هوشمند بیش از پیش است بنابراین تلاش های مدبرانه مسئولان کشورمان نیز باید برای مقابله با این پدیده مضاعف شود .
گزارش از: محبوبه آذرخیل
به گزارش ایرنا از پایگاه خبری سی.نت، این شرکت چند ملیتی 16 میلیون آی دی شبکه دارد که همگی از طریق کارت های وای فای و دیگر تجهیزات شبکه جمع آوری شده اند.
کوکاکولا در سال 1892 تاسیس شد، شرکت تولیدکننده آب معدنی و نوشابه های مختلف آمریکایی است. این شرکت چند ملیتی در سال2010 بیش از 47 میلیارد دلار دارایی داشت و مرکز آن در آتلانتا آمریکا است.
طبق این گزارش ها، این کمپانی از سال 2010 میلادی سیستم های تشخیص هویت خود را در داخل دستگاه های فروش نوشابه قرار داده است .
این خبر بحث و گفتگوهای متعددی را در محافل خبری کشورهای میزبان کوکاکولا ایجاد و این پرسش را در ذهن بسیاری مطرح کرده که کوکاکولا با این اطلاعات چه می کند؟
مدیران این شرکت تاکنون به درخواست های مطرح شده از سوی رسانه ها برای گفتگو در این زمینه روی خوش نشان نداده اند اما بنابر پیش بینی های صورت گرفته، نگهداری این تعداد آدرس احتمالا با در نظر داشتن اهداف بزرگ تری در فضای آنلاین صورت می گیرد.
در حال حاضر تمام کارت های شبکه دارای این مکانیزم تشخیصی هستند که از آن با عنوان آدرس کنترل دسترسی رسانه ای یا مک آدرس یاد می شود. این اطلاعات جدا از آدرس های آی پی تخصیص داده شده توسط ارائه دهندگان خدمات اینترنتی هستند. تفاوت این دو هم آن است که مک آدرس یک ابزار در هر شبکه ای یکسان خواهد بود و فرقی ندارد که آدرس آی پی سیستم چه باشد.
به طور مثال اگر از لپ تاپ، تبلت یا تلفن همراه در شبکه بیسیم خانگی استفاده شود و سپس آن را در محل دیگری مثلا یک کافی شاپ به اینترنت متصل کرد، مک آدرس یکی خواهد بود.
این رقم برای شرکتی مانند Cisco که به طور سالیانه میلیون ها ابزار شبکه را به فروش می رساند چندان هم زیاد نیست با این حال برای شرکت هایی نظیر کوکاکولا احتمالا بیشتر از اطلاعات مورد نیاز خواهد بود.
طبق این گزارش ماشین های فروش نوشابه کوکاکولا به اینترنت متصل هستند و اطلاعات کارت های اعتباری و پرداخت های موبایل را پردازش نموده و براساس این اطلاعات رفتار مشتری را مورد تحلیل و ارزیابی قرار می دهند.
اپراتورهای این ماشین ها نیز با استفاده از این اطلاعات در خواهند یافت که چه زمانی دستگاه را پر کرده و چه میزان نوشابه در این دستگاه ها قرار دهند.
به علاوه کاربران این دستگاه ها می توانند با استفاده از نمایشگرهای تعبیه شده روی آنها نوشابه دلخواهشان را بسازند و به لطف اطلاعات گردآوری شده، شرکت در می یابد که چه نوع نوشابه ای طرفداران بیشتری دارد و اطلاعات به نمایش درآمده توسط آنها عامل تولید نوشابه های با متقاضی بیشتر می شود.
