ناكامي واشنگتن در عراق
شكست در امضاي توافقنامه آمريكا به قرارداد مي انديشد
مجموعه خبرها از شكست آمريكايي ها در تحميل توافقنامه سياسي، امنيتي و اقتصادي به ملت عراق حكايت مي كند.
طي دو هفته اخير، در بغداد ترافيك تردد مقامات سياسي آمريكا و انگليس بود. آنان يكي پس از ديگري مقامات عراقي را مخاطب قرار مي دادند و از لزوم امضاي آن سخن مي گفتند.
در اين ميان با پديدار شدن نشانه هاي شكست، آمريكايي ها لحن خود را تند كردند. ژنرال مايكل مولن رئيس ستاد مشترك ارتش آمريكا روز گذشته با صراحت اعلام كرد كه عدم امضاي توافقنامه به وارد شدن ضررغير قابل جبراني به عراق منتهي مي شود. او در ديدار با يك هيأت عاليرتبه عراقي گفت: «در صورتي كه عراق پيمان امنيتي را امضا نكند با زيانهاي امنيتي و پيامدهاي قابل توجهي مواجه خواهد شد.»
سفارت آمريكا در عراق نيز در بيانيه اي اعلام كرد كه اگر توافقنامه مورد نظر آمريكا از سوي مقامات عراقي امضا نشود، آمريكا فعاليت هاي خود را در عراق متوقف مي كند و اما رابرت گيتس - وزير دفاع آمريكا- كه با مشاهده گسترده بودن مخالفت مقامات و مردم عراق از به سرانجام رسيدن توافقنامه مأيوس شده بود، اعلام كرد: زمان براي ايجاد تغيير در توافقنامه امنيتي به پايان رسيده است. عراقي ها روي دو مسئله اصلي توافقنامه حرف دارند اين دو نكته شامل مدت زمان حضور آمريكايي ها، كيفيت خروج نظاميان آمريكا تا پايان سال 2011 و مصونيت قضائي آمريكايي ها مي شود. عراق از آمريكا خواسته است كه جدول زماني خروج كه دقيقاً مشخص كند در فاصله اول سال 2009 تا پايان سال 2011 آمريكايي ها چگونه عراق را ترك خواهند كرد، ارائه نمايد اما تاكنون آمريكايي ها صرفاً پذيرش خود را مبني بر اينكه تا پايان سال 2011 عراق را ترك مي كنند، بسنده كرده اند. از سوي ديگر عراقي ها اصرار دارند كه نظاميان آمريكايي در سه سال آتي در مقابل دولت عراق پاسخگو باشند و محاكم قضايي و دستگاه هاي انتظامي و امنيتي عراق اجازه بازخواست از آنان به هنگام ارتكاب جرم را داشته باشند ولي مقامات آمريكايي بر كسب مصونيت قضايي اصرار دارند و پذيرش نظر مقامات عراقي را خلاف قانون اساسي آمريكا به شمار مي آورند.
روز گذشته رابرت گيتس كه از ايستادگي مقامات عراقي به تنگ آمده بود اعلام كرد: راهي براي انجام تغييرات مورد درخواست دولت عراق وجود ندارد.
آمريكايي ها در حالي از عدم امكان تغيير در دو نكته اختلاف سخن مي گفتند كه «كاندو ليزا رايس» راهي بغداد بود تا به قول يكي از اعضاي سفارت آمريكا در بغداد جدول زماني خروج را به عراقي ها تحويل دهد.
وقتي مذاكرات مقامات آمريكايي و انگليسي با مقامات عراقي در عصر روز گذشته به پايان رسيد و خبرگزاري ها از عدم پيشرفت مذاكرات خبر دادند هيأت دولت عراق جلسه اي اضطراري برگزار كرد ولي پيش از آنكه وزراي عراقي دور يك ميز جمع شوند علي الدباغ سخنگوي دولت اعلام كرد كه هيأت دولت در ارتباط با توافقنامه مصوبه اي نخواهد داشت. «هوشيار زيباري» وزير امور خارجه عراق، نيز از وجود مشكل جدي خبر داد و اعلام كرد بعيد است مجلس يا دولت عراق تا پيش از پايان دوره رياست جمهوري جرج بوش توافقنامه امنيتي با آمريكا را به تصويب برسانند.
اما درست همزمان با اين مباحث بعضي از خبرگزاري ها از انصراف موقت آمريكا از به تصويب رساندن توافقنامه خبر داده و اعلام كردند آمريكايي ها و عراقي ها مشتركاً به امضاي يك «قرارداد موقت» تمايل دارند. براساس قرارداد موقت نظاميان آمريكايي براي دوره توافق - كه حداكثر يك ساله خواهد بود- در عراق مي مانند و در اين فاصله وضعيت آينده نيروها در عراق طي يك توافقنامه حل و فصل مي شود. اما در مورد اينكه قرارداد موقت آمريكا- عراق داراي چه ويژگي هايي است تابع مذاكراتي است كه در روزها و هفته هاي آينده شكل مي گيرد اين قرارداد موقت بايد تا پايان دسامبر آينده- 11 دي ماه- امضا شود چرا كه براساس مصوبه شوراي امنيت نظاميان آمريكايي پس از آن مجوز فعاليت درعراق را ندارند.
در پي مخالفت يكپارچه مردم، دولت و مراجع عراق با توافقنامه امنيتي، واشنگتن براي امضاي آن، به زور و تهديد متوسل شد.به گزارش ايسنا، اظهارات «علي دباغ»، سخنگوي رسمي دولت عراق، مبني بر اينكه كابينه «نوري مالكي» خواستار انجام تغييرات در توافقنامه امنيتي واشنگتن- بغداد است، با واكنش تهديدآميز «رابرت گيتس» مواجه شد. سخنگوي رسمي دولت عراق اعلام كرد، كابينه مالكي به اتفاق خواستار تغييرات در پيش نويس توافقنامه امنيتي هستند. به گفته دباغ، تغييرات بايد به گونه اي باشد كه مورد قبول مردم عراق واقع شود. شوراي سياسي امنيت ملي عراق هم پس از دو جلسه بي حاصل، دوشنبه گذشته بررسي توافقنامه را به كابينه محول كرده بود. تقريباً قريب به اتفاق شخصيت هاي سياسي و فرهنگي و گروه هاي عراقي نيز با اين توافقنامه مخالفت كردند.
خبرگزاري فارس نيز گزارش داد، «مسعود بارزاني» رئيس منطقه خودمختار كردستان عراق، ديروز تأكيد كرد: هرگز توافقنامه اي كه به حاكميت عراق لطمه بزند، را نمي پذيريم.
افشاگري در مورد متن توافقنامه
به گزارش ايرنا، «شيخ همام الحمودي»، رئيس كميسيون روابط خارجي پارلمان عراق و عضو برجسته «ائتلاف عراق يكپارچه»، به نقل از نخست وزير اين كشور فاش كرد: مالكي مي گويد آمريكايي ها در توافقنامه امنيتي، آنچه را كه با يك دست به عراقي ها داده اند، با دست ديگر از آنها گرفته اند! الحمودي به خبرنگاران همچنين گفت: آمريكايي ها شروطي را در توافقنامه گذاشته اند و از طريق اين شرط ها مي توانند توافقنامه را نقض كنند. به گفته الحمودي، آمريكايي ها هيچ امتيازي به عراقي ها نداده اند. وي ادامه داد: براي مثال در بندي آمده است نيروهاي آمريكايي در صورت مساعد بودن شرايط، بايد تا ژوئن 2009(تير1388) از شهرهاي عراق خارج شوند. چه كسي بايد مساعد بودن شرايط را تعيين كند؟ وي اضافه كرد: بسياري از بندهايي كه مربوط به حاكميت و حقوق دستگاه قضايي و تحركات نظاميان آمريكا و جدول زمان بندي خروج نيروهاي آمريكايي از شهرهاي عراق است، داراي شروط و ضوابط زيادي هستند.
واكنش تند وزير دفاع آمريكا
«رابرت گيتس»، وزير دفاع آمريكا، در واكنش به موضع منفي دولت و مردم عراق در قبال توافقنامه امنيتي، نسبت به پيامدهاي منفي امضا نشدن اين توافقنامه هشدار داد و گفت: زمان براي ايجاد تغيير در اين توافقنامه به پايان رسيده است و راهي براي انجام تغييرات مورد درخواست دولت عراق وجود ندارد.
گيتس افزود: ما واقعاً و عملاً به اين توافقنامه احتياج داريم. اين مسئله (امضا نشدن آن) براي آمريكا نارضايتي بسيار بزرگي است و نمي خواهد بيش از اين در قالب جرياني غير قطعي فعاليت داشته باشد. وي اضافه كرد: روند انعقاد توافقنامه را نبايد نوعي كاغذبازي دانست، زيرا اگر امضا نشود براي دولت عراق پيامدهايي بسيار جدي دارد. گيتس گفت: در صورت نبود چنين توافقنامه اي، اساساً ما بايد هر نوع فعاليتي را (در عراق) متوقف كنيم.
تهديدات ژنرال مولن
سخنگوي دولت عراق به اظهارات تهديدآميز ژنرال «مايكل مولن»، رئيس ستاد مشترك ارتش آمريكا، واكنش نشان داد. دباغ با صدور بيانيه اي، اعلام كرد: اظهارات ژنرال مولن از سوي دولت عراق مورد استقبال قرار نگرفت. اين ژنرال چهار ستاره آمريكايي با لحن تهديدآميزي گفته بود: عراقي ها در صورتي كه توافقنامه امنيتي را امضاء نكنند، بايد منتظر پيامدهاي آن باشند. سخنگوي دولت عراق با انتقاد از مولن گفت: اين شيوه سخن گفتن متناسب با شأن مردم عراق نيست و آمريكايي ها نبايد از راه زور و فشار، خواسته خود را به عراقي ها تحميل كنند.در داخل عراق نيز سفارت آمريكا دست به تحركات گسترده اي براي تحميل توافقنامه زد. به گزارش ايرنا، ديروز هيئتي از سفارت آمريكا در بغداد با اعضاي كميسيون امنيت و دفاع مجلس عراق ديدار و به مدت دو ساعت با آنها گفت وگو كرد.هيئت آمريكايي در حالي جلسه مذاكره را ترك كرد كه نشانه اي از رضايت برچهره آنها ديده نمي شد.
