تهيه و تنظيم : فريده شيري کارشناس تغذيه و رژيم درماني بيمارستان امام خميني (ره)
تمامي غذاهاي مصرفي به يک سرعت و به يک ميزان گلوکز خون را بالا نمي برند . افزايش قند خون پس از مصرف هر يک از غذاها به زمان هضم و مايع بودن آن غذا بستگي دارد . مصرف آب ميوه ها در حالت ناشتا قند خون را به سرعت بالا مي برد ولي مصرف حبوبات و نان هاي سبوس دار و مواد غذايي پروتئيني معمولاً ديرتر قند خون را بالا مي برند.
عواملي که قند خون را افزايش مي دهند
1- افزايش وزن بدن ( اضافه وزن و چاقي )
2- افزايش دريافت غذا
3- افزايش چربي غذا
4- استرس فيزيکي و روحي
5- عفونت و بيماري
6- داروهاي مدر و استروئيدها
7- آب و هواي گرم
ليست يکسري از مواد غذايي که قند خون را کمتر بالا مي برند
نان بربري – نان تافتون – نان سنگک – نان لواش بومي- نان لواش متري قند خون را ديرتر بالا مي برند.
نان جو - نان باگت و نان سفيد قند خون را به سرعت بالا مي برند و توصيه مي شود که استفاده نشود
حبوبات و سبزيجات و ميوه جات قند خون را ديرتر بالا مي برند و براي بيماران ديابتي مفيد مي باشد .
مصرف سيب زميني سرخ شده بهتر از سيب زميني پخته و له شده مي باشد (در مورد بيماران با چربي خون بالا مناسب نيست )
هويچ پخته و پوره شده نيز قند خون را خيلي بالا مي برد ولي هويچ سرخ شده کمتر قند خون را بالا
مي برد .
مصرف ماکاروني بهتر است که به صورت آبکش باشد تا دم شده
برنج تايلندي و طارم بهتر است که به صورت کته و بدون روغن مصرف شود .
برنج اوروگوئه و برنج بي نام درجه 2 بهتر است از برنج صدري درجه 1 چون دو برنج نام برده شده در اول کمتر قند خون را بالا مي برند .
در بين ميوه جات خشک ( خشکبار ) به ترتيب بهتر است که اول توت خشک – کشمش قرمز يا کشمش پلويي – خرماي خشک - انجير خشک – کشمش سبز – برگه هاي زردآلو مصرف شود .
خرماي مضافتي بم قند خون را سريع بالا مي برد .
مصرف باقلاي بدون پوست نيز قند خون را خيلي بالا مي برد .
مصرف مواد غذايي که حاوي ويتامين E است براي بيماران ديابتي خوب مي باشد مثل : گردو – بادام – تخم آفتابگردان
کاهش وزن نيز در پائين آوردن قند خون موثر است البته بايد تحت نظر متخصص تغذيه باشد .
توصيه هاي لازم براي استفاده صحيح از گروههاي مواد غذايي :
1- رژيم غذايي مناسبي که تحت نظر کارشناس تغذيه طراحي شده است را رعايت کنيد تا دچار نوسان غلظت گلوکز خون نشويد .
2-محدوديت در مصرف قندهاي ساده ( مانند شکر ، عسل ، مربا ، کمپوت ، آب ميوه ، نوشابه )
3-سعي کنيد که بيش تر از نان هاي سبوس دار ( مانند نان سنگک ) استفاده کنيد .
4- از نان جو استفاده نکنيد چون قند خون را بالا مي برد .
5- به جاي آب ميوه و ميوه هاي خشک از ميوه هاي تازه استفاده کنيد .
6- سبزجات خام حاوي ويتامين ها ، املاح معدني و فيبر هستند که کالري کمي دارند .
فيبرها بخش هاي غير قابل هضمي از غذاهاي گياهي هستند که به دليل اثر روي دستگاه گوارش براي بهبود وضعيت قند و چربي خون مفيد مي باشند .
7- براي سالاد ، به جاي سس مايونز از روغن زيتون و آبليمو يا سرکه استفاده کنيد .
8- سعي کنيد که پوست مرغ را جدا کنيد و بعداً مصرف کنيد و از مصرف دل و جگر و قلوه و سيرابي و سوسيس و کالباس پرهيز شود . روش هايي چون بخارپز کردن – کبابي کردن – تفت دادن را براي پخت گوشت ها انتخاب کنيد .
از سرخ کردن غذاها پرهيز کنيد و در غذا از روغن مايع به جاي روغن نباتي جامد استفاده کنيد .
9- کلسترول و چربي دريافتي را محدود کنيد ( چربي حيواني – کره – شکلات – سس مايونز – خامه – بستني – قندها – شيريني جات – کيک – ويفر – بيسکويت کرمدار )
ميوه جاتي که بيماران ديابتي از مصرف آنها بايد خودداري کنند :<\/h3>
موز – انگور – هندوانه – خربزه – طالبي – ليموشيرين – آب ميوه ها مخصوصاً آب انگور – هويچ خام – آب هويچ – سيب زميني آب پز و پوره شده – خرماي بم مضافتي – کشمش سبز
مصرف گلابي و زردآلو مانعي ندارد و قند خون را سريع بالا نمي برند .
10-سعي کنيد که تعداد وعده هاي غذايي را در طول روز افزايش دهيد (3 وعده اصلي و 3 ميان وعده)
11- روزي يک عدد سيب با پوست بخوريد .
12- در ليست غذايتان ، حبوبات را حداقل 2 بار در هفته قرار دهيد .
13-مصرف شلغم و چغندر در ژريم غذايي مانعي ندارد ولي مصرف چغندر بدون دوشاب يا شکر باشد.
14- حداقل سه بار در هفته به مدت 30 دقيقه يا بيش تر پياده روي کنيد .
15- ورزش نقش بسيار مهمي در پائين آوردن قند خون و ترشح انسولين دارد .
16- تخم شنبيله را کوبيده و بعد از هر غذا 5 گرم روزانه با ماست ميل کنيد يا پودر خشک شده شنبليله را به اندازه 2 قاشق غذاخوري سرخالي در قدري ماست حل کرده و نصف آن را صبح و نصف ديگر را عصر ميل کنيد .
17- عرق گزنه نيز در کاهش قند خون موثر است
توصيه هاي بهداشتي براي بيماران ديابتي :
1- ورزش يکساعت بعد از غذا خوردن به منظور کنترل سطح گلوکز خون توصيه مي شود .
2- از پوشيدن کفش هاي تنگ خودداري کنيد و سعي کنيد هرگز بدون کفش راه نرويد ( براي جلوگيري از ايجاد زخم در پاها )
3- پس از اتمام کارهاي روزمره پاها را شسته و با حوله شخصي خشک کنيد .
4- کار با وسايل برنده مثل چاقو و سوزن و … را به حداقل کاهش دهيد .
برگرفته ازسايت دکتر رحمت سخني
