يكي از ستون هاي اصلي آنچه توسعه پايدار ناميده مي شود ايجاد سامانه ترابري پايدار است. پيش نياز گسترش و بهبود وضع اقتصادي جوامع استقرار و راه اندازي امكانات حمل و نقل عمومي با كارآيي زياد مي باشد. حمل و نقل بار و مسافر در درون و بين شهرها نياز به امكانات زيربنايي مانند جاده، ريل، فرودگاه و وسايل نقليه دارد و فراهم آوردن يا استفاده از اين امكانات بايد به گونه اي باشد كه با كمترين هزينه بيشترين كارآيي را داشته باشد. هنگامي كه سخن از هزينه به ميان مي آيد منظور فقط پرداخت پول براي اجراي سامانه نيست بلكه هدف كل هزينه اي است كه جامعه و محيط پيرامون آن بايد براي اجراي يك طرح هزينه نمايند. در يك ديد كلان هر رفت و آمد و سفري تأثير خاص خود را بر كل جهان برجاي مي گذارد. بنابراين هر جابجايي مي بايستي بيشترين كارآيي را چه از نظر هزينه و سود و چه از نظر سازگاري با محيط زيست داشته باشد. آنچه مدتهاست به عنوان يك اصل علمي، تجربه و پذيرفته شده ارزان تر و باصرفه تر بودن جابجايي با راه آهن و حمل و نقل ريلي است كه ضمنا بيشترين سازگاري را با محيط زيست دارد.
اين سازگاري هنگامي بيشتر است كه حتي اجراي سامانه راه آهن هيچگونه خدشه اي به طبيعت و محيط زيست وارد نياورد و شناخت كشورهاي توسعه يافته از همين اصول است كه گسترش خطوط آهن را در سرلوحه خود براي دستيابي به توسعه پايدار قرار داده اند. ژاپن به عنوان يكي از كشورهائي كه زيربناي گسترش خود را بر اتصال ريلي اقصي نقاط خود قرار داده مثال خوبي است. كشورهاي ديگر هم از اين الگو پيروي نموده و يا در حال اجراي چنين الگويي هستند. شاهكار ژاپني ها در اين زمينه ساخت اولين تونل راه آهن طويل جهان به نام تونل سيكان است.
تونل سيكان Seikan با طول 53.9 كيلومتر با عبور از زير بستر دريا شهر Aomori در جزيره هونشو را به جزيره هوكايدو وصل مي نمايد. اين تونل در سال 1988 تكميل و راه اندازي شد. 23.3 كيلومتر از اين تونل از زير بستر دريا عبور مي كند.
بهرحال تونل مزبور در 13 مارس 1988 گشايش يافت. ساخت و راه اندازي اين تونل 538.4 ميليارد ين معادل 3.6 ميليارد دلار هزينه داشت.
در اولين سال گشايش تونل سيكان (1988) بيش از 3.1 ميليون نفر با راه آهن سيكان جا به جا شدند و براساس آمارهاي منتشر شده در سال 2001 راه آهن سيكان بيش از 5 ميليون تن بار را از زير تنگه Tsugaru جابه جا كرده است.
در حال حاضر قطارهاي با ريل كم عرض از دو تونل رفت و آمد مسافران را جا به جا مي كنند ولي در آينده با تغيير عرض ريل، قطارهاي تندرو شينكانسن خواهند توانست از اين تونل عبور نموده و مسافران را به مقصد ساپورو برسانند. تمهيدات كافي ايمني براي فرار مسافران، تخليه دود، آژير خطر حرارتي، افشانك هاي خودكار آب و غيره در سراسر مسير نصب شده و تلويزيون نصب شده در مسير در هنگام خطر مسافران را به نقاط امن راهنمايي مي كند. دو ايستگاه اين مسير در زير دريا ساخته شده اند و مسافران در هنگام بروز خطر مي توانند از طريق اين دو ايستگاه و از راه تونل هاي كوتاه تر به سطح زمين فرار كنند.
محمود خبازنيا
