گیاهان دارویی گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندامهای آنها حاوی
مادهٔ مؤثرهاست. این ماده که کمتر از۱٪ وزن خشک گیاه را تشکیل میدهد،
دارای خواص دارویی مؤثر بر موجودات زندهاست. همچنین
کاشت،
داشت و
برداشت این گیاهان به
منظور استفاده از مادهٔ موثرهٔ آنها انجام میگیرد.
برخی معتقد به خواص درمانی برای گیاهان دارویی نیستند یا اینکه در مورد آن
اظهار تردید میکنند. بیشتر مردم به هنگام بیماری به
داروهای شیمیایی روی
میآورند. از این رو در اینجا سؤالی مطرح میگردد که آیا داروهای گیاهی
بهترند یا داروهای شیمیایی؟
پاسخ نخستتردید در مورد اثربخشی گیاهان دارویی از آنجا ناشی میگردد که نحوهٔ
آمادهسازی داروهای گیاهی و تحویل آنها به مردم به نحو صحیح انجام
نمیگیرد؛ در نتیجه خواص درمانی گیاه از بین رفته یا تقلیل مییابد که این
امر موجب عدم تأثیر گیاه در درمان بیماری میگردد. از مواردی که باعث کاهش
اثر بخشی گیاه میگردد:
- کشت در زمینی که از نظر مواد خاص مورد نیاز گیاه، دچار کمبود باشد.
- عدم مبارزهٔ صحیح با آفات و بیماریهای گیاهان دارویی کشت شده که اغلب
موجب کاهش مواد مؤثر گیاه یا تغییر نسبت ترکیبات مفید گیاه میگردند.
- رعایت نکردن زمان مناسب برداشت (برحسب وضعیت هوا و ساعات روز)
- خشک کردن گیاه در شرایط نامناسب (از نظر درجه حرارت، مدت زمان خشک کردن
یا سرعت خشک کردن و…)
- عدم نگهداری صحیح و بستهبندی مناسب (فرّار بودن برخی ترکیبات، آلودگی
گیاه برداشت شده به قارچ یا باکتری و…)
- تقلبات دارویی (برخی از اوقات بهعمد یا غیرعمدی، گیاهی بهعنوان گیاه
دیگر به صرف داشتن ظاهر مشابه فروخته میشود و این مسأله علاوه بر اینکه در
سطح گونه گیاهی - به فراوانی - اتفاق میافتد، گاهی در حد جنس گیاه نیز
صورت میگیرد)
پاسخ دوم :داروهای شیمیایی از برخی
جهات نسبت به داروهای گیاهی برتری دارند؛ ولی مصرف طولانی یا در برخی
موارد مصرف مقطعی این داروها ممکن است عوارض جانبی برجای گذارد و حتی ممکن
است از خود بیماری نیز خطرناکتر باشد. همچنین استفاده مداوم، بی رویه و
نادرست داروهای شیمیایی ممکن است باعث مقاوم شدن عامل بیماریها در مقابل
این نوع داروها شود؛ در نتیجه بیماران باید به سوی
آنتی بیوتیکها و داروهای
قویتری که هر روز با نامهای جدید ارائه میگردند، روی آورند.
سایت شبکه ی تحقیقات گیاهان دارویی
http://www.mprn.ir/