سعدی شیرازی

ابومحمد مُصلِح بن عَبدُالله مشهور به سعدی شیرازی شاعر ایرانی قرن هفتم هجری قمری است. مقام سعدی نزد اهل قلم آنقدر بالاست که به وی لقب استاد سخن را داده اند. آثار معروفش گلستان و بوستان و دیوان غزلیات وی است.سعدی در شیراز متولد شد؛پدرش فرمانروای فارس بود و در زمان کودکی سعدی از دنیا رفت.سعدی که از کودکی علاقه زیادی به پژوهش و دین و دانش داشت بعد از این که مقدمات علوم را در مکتب خانه های شیراز گذراند به مدرسه نظامیه بغداد رفت و در مکتب امام محمد غزالی شاگردی کرد و تاثیر فراوان گرفت. سعدی در گلستان، غزالی را "امام مرشد" نامیده است.

daa259e89d6c18221d0c44b5a95.jpg

غیر از غزالی سعدی در محضر استادانی چون شهاب الدین سهروردی و ابوالفرج جوزی نیز شاگردی کرده است.پس از پایان تحصیل در بغداد، سعدی به سفرهای متنوعی پرداخت که به بسیاری از این سفرها در آثار خود اشاره کرده ‌است. در این که سعدی از چه سرزمین‌هایی دیدن کرده میان پژوهندگان اختلاف نظر وجود دارد و به حکایات خود سعدی هم نمی‌توان چندان اعتماد کرد.به نظر می‌رسد که بعضی از این سفرها داستان‌پردازی باشد زیرا بسیاری از آنها پایه نمادین و اخلاقی دارند نه واقعی. مسلم است که شاعر به عراق، شام و حجاز سفر کرده است و شاید از هندوستان، ترکستان، آسیای صغیر، غزنه، آذربایجان، فلسطین، چین، یمن و آفریقای شمالی هم دیدار کرده باشد. سعدی در حدود ۶۵۵ قمری به شیراز بازگشت و در خانقاه ابوعبدالله بن خفیف مجاور شد. حاکم فارس در این زمان اتابک ابوبکر بن سعد زنگی(۶۲۳-۶۵۸) بود که برای جلوگیری از هجوم مغولان به فارس به آنان خراج می‌داد و یک سال بعد با فتح بغداد به دست مغولان (در ۴ صفر ۶۵۶) به آنان کمک کرد. در دوران ابوبکربن سعدبن زنگی شیراز پناهگاه دانشمندانی شده بود که از دم تیغ تاتار جان سالم به در برده بودند. در دوران وی سعدی مقامی ارجمند در دربار به دست آورده بود. در آن زمان ولیعهد مظفرالدین ابوبکر به نام سعدبن ابوبکر که تخلص سعدی هم از نام او است به سعدی ارادت بسیار داشت. سعدی به پاس مهربانی‌های شاه سرودن بوستان را در سال ۶۵۵ شروع کرد و کتاب را در ده باب به نام اتابک ابوبکر بن سعدبن زنگی در قالب مثنوی سرود. هنوز یکسال از تدوین بوستان نگذشته بود که در بهار سال ۶۵۶ دومین اثرش گلستان را بنام ولیعهد سعدبن ابوبکر بن زنگی نگاشت .

وفات سعدی را اکثراً در ۶۹۱ قمری می‌دانند. سعدی در خانقاهی که اکنون آرامگاه اوست و در گذشته محل زندگی او بود، به خاک سپرده شد که در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ در انتهای خیابان بوستان و در کنار باغ دلگشا است.

10y412o.jpg

این شعر سعدی بسیار مشهور است و بر سردر سازمان ملل متحد نقش بسته است :

بنى آدم اعضاء يک پیکرند
که در آفرينش ز يک گوهرند
چو عضوى به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار

اول اردیبهشت ماه روز بزرگداشت سعدی را گرامی می داریم.