ساختمان همه ی دوربین های عکاسی یکسان نیست . هر چه دوربین عکاسی دقیق تر و کامل تر باشد ، ساختمان آن پیچیده تر و در نتیجه استفاده از آن نیازمند اطلاعات بیشتری است . دوربین های بسیار گوناگون تا به امروز ساخته شده است . اما در جلوی دوربین های عکاسی ( عدسی ها ) با ( ابژکتیف ) و یا همان لنزها قرار دارد ؛ که مهم ترین و اساسی ترین بخش دوربین عکاسی است . همانطور که در شماره قبل گفتیم ، عدسی ها باعث تغییر جهت اشعه ی نوری می شوند . وقتی شعاعهای نوری به عدسی یا لنزها می خورد ، در یک نقطه جمع می شوند که به آن کانون می گویند . درست مانند ذره بینی که شما در مقابل نور روی دست خود می گیرید یک مرکز نورانی و یا نقطه ای ایجاد می شود که باعث سوزش دست می شود به آن کانون می گویند . و در واقع محل تقاطع شعاعهای نوری است . فاصله جسم را تا ذره بین یا فاصله کانون ( نقطه تجمع نور ) را تا لنز یا عدسی ، فاصله کانون میگویند . دوربین های عکاسی که فیلم آنها 135 است ، اگر فاصله کانون آن mm 50 (میلی متر ) باشد لنز نرمال است .
لنزهای پروسس و لنزهای کاهش دهنده ی کنتراسِت ( ساخت فوکوس ) با فاصله ی کانون متوسط .
اگر فاصله ی کانونی از mm50 (میلی متر ) بیشتر باشد یعنی فاصله ی کانونی آن زیاد باشد لنز تله فتو است .
اگر فاصله ی کانونی ازmm 50 ( میلی متر ) کمتر باشد یعنی فاصله ی کانونی آن کم باشد لنز وایدانگل است .
لنزهایی هم هستند که فواصل کان.نی آن متغیر است مانند لنزهای کمکی ، لنزهای متغیر و لنزهای زوم . حالا ممکن است بپرسی که این گفتگوی لنزها چگونه به کار ما می آید ؟
هنگامی که از فضای معمولی ( مثل عکس های خانوادگی ) بخواهی عکس بگیری از لنز "نرمال" می توان استفاده کرد .( عکس شماره 2 )
در یک فضای بسته و بزرگ مثل استادیوم یا میادین یا تالارهای سخنرانی و یا ... دیگر لنز نرمال کارایی خود را از دست می دهد ؛ حتماً باید از لنز دیگری استفاده کرد که بتوان فضای بیشتر و یا کل فضا در کادر قرار گیرد . در این صورت از لنز "واید" می توان استفاده کرد .( عکس شماره 3 )
گاهی اوقات شما می خواهید از پرنده ای که در حال حرکت است و یا پروانه ای که بر روی گُل نشسته است عکس بگیرید . در این صورت اگر خیلی جلو بروید سوژه از دست می رود ؛ خیلی وقت ها اتفاق افتاده که یک عکاس حرفه ای در جنگل از حیوانات وحشی می خواهد عکس بگیرد . در اینجا برای مصونیت عکاس و پیشگیری از خطرات احتمالی حمله حیوانات عکاس ناچار است از لنزی استفاده کند که بتواند فواصل دور را نزدیک کند ، برای این موارد از لنز تله می توان استفاده کرد زیرا تصاویر دور را در اندازه ی بزرگتری به ما نشان می دهد و به راحتی می توانیم از فواصل دور می توانیم عکس بگیریم . به طور مثال : در یک محل شلوغ می توانید از یک چهره مشخص عکس بگیرید .
در بازی های کودکانه خود از دوربین های دستی برای بازی استفاده می کردیم ، وقتی از درون آن به محیط اطرافمان نگاه می کردیم به اصطلاح می گفتیم : "میاره جلو" . لنزهای تله همین کار را انجام می دهند .لنزهای زوم ، لنزهای متغیری هستند که در حالت های گوناگون می تواند عکس بگیرد ، یعنی در شرایطی که لنز نیازمند بودن در شرایط نرمال ، تله و یا واید باشد می توان از آن استفاده کرد ؛ لنزهای پروسِس برای عکاسی از سوژه های دو بُعدی ( یک صفحه روزنامه بسیار مناسب است ) .
البته غیر از این لنزهایی که نام بردیم ، لنزهای دیگری هم هستند که حالت های مختلفی را می توانند در عکس ایجاد کنند . تمام دوربین های عکاسی با لنز نرمال به فروش می رسد که لنز های دیگری را می توان تهیه کرد و در زمان خود استفاده کرد . اما امروز دوربین های دیجیتالی کار ما را ساده کرده است و تمام لنزهای لازم را در خود دارد . تمام دوربین های عکاسی جهان چه حرفه ای و چه آماتور دارای لنز هستند ، به همین دلیل در مراقبت و سالم نگه داشتن آن باید بکوشیم چون با کوچکترین خراش و یا خط و گرد و غباری که بر روی آن واقع شود بر تمام عکس های شما منعکس خواهد شد و دیگر عکس سالم و دلخواه نخواهید داشت .
چند نکته ی مهم در مورد نگهداری لنزها :
1- بهتر است ، در پوش و یا محافظ آن بر روی لنز باشد تا کثیف نشود و یا از صدمه های احتمالی مصون باشد . هنگام عکسبرداری در پوش را بردارید و بعد از اتمام عکاسی دوباره بر روی آن قرار دهید .
2- در هنگام تعویض لنزها ، بایستی از نصب کامل و صحیح آن اطمینان حاصل کنید و بعد عکس بگیرید ؛ چون در غیر این صورت ممکن است عکس های شما دلخواه نباشند و خراب شوند .
3- بهتر است در کنار دریا و یا دشت و یا جاهایی که ماسه یا نمک زار است دوربین را در کیسه ی کوچک پلاستیکی قرار دهید تا از ورود شن های ریز بر روی لنز خودداری شود .
4- لنز دوربین را در مجاورت باد و باران و گرد و غبار قرار ندهید .
5- لنزها را با هیچ پارچه ای تمیز نکنید ، زیرا ممکن است زبری و یا پُرز پارچه بر روی لنز خطی ایجاد کند . از پارچه هایی که از الیاف مصنوعی درست شده که معمولاً شیشه های عینک را با آن تمیز می کنند استفاده ننمایید زیرا ممکن است به روکش ضد انعکاسی لنزها آسیب برساند .
6- از مواد پاک کننده ، مایع و اسپری و ... استفاده ننمایید چون قاب لنزها ممکن است نفوذ کند و آنها را از هم جدا کند . بهترین وسیله برای پاک کردن لنزها ، دمیدن آهسته بر روی آن است تا گرد و غباری که روی آ« نشسته پاک شود و یا به آرامی فوت کنید و یا از پارچه ای که لطیف و کهنه است و پُرز ندارد ، استفاده کنید .
دوست عزیز : امیدوارم آن تمرین همیشگی را به خاطر داشته باشی ؛ از کنار هر عکس چه در مجلات ، روزنامه ها ، پوسترها ، کتاب ها و حتی کتاب های درسی به راحتی نگذری . آنها را با دقت و تأمل بیشتری ببین . دیدن عکس های بسیار بهترین تمرین برای عکاسی است .