گروهي از پژوهشگران آلماني تركيبي يافته اند كه با استفاده از آن مي توان از تشكيل «پلاك هاي پيري» جلوگيري كرد يا روند آن را متوقف نمود.
تركيب جديد در آزمايش هاي جانوري، «پلاك هاي پيري» را تا 80 درصد كاهش داده است. دانشمندان همچنين اعلام كرده اند كه آزمايش هاي حيواني تركيب ياد شده، هيچ گونه عوارض جانبي اي نداشته اند.
سرپرست گروه پژوهشگران آلماني به نشريه «ميتل دويچه تسايتونگ» گفته است: «ما بر اين باوريم كه با استفاده از مطالعات ما اين امكان به وجود آمده كه تخريب سلول هاي عصبي و تشكيل پلاك هاي پيري را متوقف كرده يا كلا از آغاز آن جلوگيري نمود.
البته تا طي شدن آزمايش هاي نهايي و ورود دارو به بازار، دست كم 7 سال طول خواهد كشيد.
آلزايمر چيست؟
آلزايمر يكي از شايع ترين دمانس هاست. واژه «دمانس» (زوال عقلي) براي تعريف انواع مختلف بيماري هاي مغزي استفاده مي شود كه در آنها اختلال در نظم كاركرد مغز ايجاد مي شود. اين بيماري ها معمولا پيش رونده و از بين برنده هستند، يعني در طول زمان به ساختار و واكنش مغز آسيب زيادي مي رسانند. در اثر اين بيماري ها، فرد رفته رفته توانايي به خاطر آوردن، درك كردن، ارتباط برقرار نمودن، تكلم و قضاوت را از دست مي دهد.
محققان معتقدند كه عوامل بسياري از جمله بالا رفتن سن، پيشينه ژنتيكي و روش زندگي مي توانند در شروع اين دست بيماري ها دخالت داشته باشند. آمار ابتلا به زوال عقلي در ميان افرادي كه مشكل فراگيري دارند بيشتر از ديگران است.
با ابتلا به آلزايمر، تغييرات متعددي در مغز بيمار رخ مي دهد كه باعث كوچك شدن مغز و از بين رفتن سلول هاي مغزي مي گردد. به جاي اين سلول ها، لكه هاي متعددي با اشكال خاصي به نام «پلاك هاي پيري» مي نشيند. علامت ديگر اين بيماري، وجود كلاف هاي ظريف مارپيچي شكل در سلول هاي مغزي است كه درنهايت سلول هاي سالم را از بين مي برند.
بيماري اسپوراديك (SPORADIC) نوع بسيار شايع آلزايمر است كه بيش از 90درصد مبتلايان از آن رنج مي برند. نقش وراثت در اين گونه از آلزايمر روشن نيست. بيماري آلزايمر موروثي، نوع ديگري است كه چندان شايع نيست، تنها 5 تا 10درصد امكان بروز دارد و از يك نسل به نسل ديگر مستقيما انتقال مي يابد.
سن اغلب افرادي كه به آلزايمر مبتلا مي شوند بيشتر از 65 سال است و هر چه سن بالاتر مي رود، احتمال ابتلا به اين بيماري هم افزايش مي يابد. البته مواردي هم بوده كه افراد در سن 40 يا 50 سالگي گرفتار آلزايمر شده اند. افرادي كه يكي از اعضاي خانواده شان به آلزايمر مبتلا بوده اند، بيشتر احتمال دارد به اين بيماري گرفتار شوند.
نشانه هاي آلزايمر
با افزايش سن تغييراتي در حافظه ايجاد مي شود كه طبيعي است، اما نشانه هاي بيماري آلزايمر چيزي بيش از فراموشي هاي موقتي و ساده اند. بين تغييرات معمول حافظه و بيماري آلزايمر مرز روشني وجود ندارد، اما علائم هشداردهنده زير، از نشانه هاي آلزايمر شمرده مي شوند كه شباهتي با حالت طبيعي دارند و از اين روبايستي بر روي آنها دقيق شد:
1- از دست دادن حافظه و فراموش كردن مطالب و رويدادهايي كه به تازگي به حافظه سپرده شده اند.
حالت طبيعي: فراموشي، از ياد بردن گاه و بي گاه نام ها يا قرارهاي ملاقات.
2- اختلال در انجام فعاليت هاي روزانه: افرادي كه دچار فراموشي شده اند برنامه ريزي و انجام امور روزانه برايشان دشوار است. اين گونه اشخاص ممكن است مراحل مربوط به تهيه غذا، تماس تلفني يا روش هاي انجام يك بازي را فراموش كنند.
حالت طبيعي: اين كه فرد گاه گاهي فراموش كند چرا وارد يك اطاق شده يا مطلبي را كه مي خواسته بگويد به خاطر نياورد.
3- اختلال در زبان يا گويش: افرادي كه دچار آلزايمر مي شوند واژه هاي ساده را فراموش كرده يا كلمه هاي غيرمعمول را جايگزين مي نمايند، به طوري كه صحبت ها و نوشته هاي آنان قابل درك نيستند. به عنوان مثال اگر نتوانند مسواك خود را بيابند به جاي آن كه درخواست مسواك كنند مي گويند: «آن چيزي كه براي دهانم است.»
حالت طبيعي: داشتن مشكل در يافتن واژه مناسب به صورت گاه و بي گاه.
4- سردرگمي در زمان و مكان (مشكل جهت يابي و گم كردن زمان و مكان): افرادي كه به بيماري آلزايمر دچار هستند گم مي شوند، فراموش مي كنند كجا هستند و چگونه به آن جا رسيده اند و نمي دانند چگونه به منزل برگردند.
حالت طبيعي: فراموش كردن روز هفته يا مكاني خاص.
5- ضعف در استدلال يا قضاوت: فرد مبتلا به آلزايمر ممكن است نتواند لباس مناسب فصل را تشخيص دهد. اين شخص همچنين ممكن است مقدار زيادي پول را بدون دليل به كسي ببخشد.
حالت طبيعي: تصميم گيري اشتباه و پرسش برانگيز به طور گاه و بي گاه.
6- اختلال در جداسازي و دسته بندي افكار: افرادي كه دچار آلزايمر هستند ممكن است در انجام امور ذهني پيچيده دچار مشكلات غيرطبيعي شوند مثلا ممكن است عددها و موارد استفاده آنها را فراموش كنند.
حالت طبيعي: دشوار دانستن محاسبه به طور گاه و بي گاه.
- قرار دادن اشياء در جايي غيرعادي: افراد مبتلا به آلزايمر ممكن است اشياء را در جاهاي غيرمعمول قرار دهند. مثلا اطو را در فريزر يا ساعت مچي را در قندان قرار دهند.
حالت طبيعي: قرار دادن كليدها يا كيف پول در جاي غيرمعمول به طور تصادفي.
8- تغييرات در خلق و خو يا رفتار: افراد مبتلا به آلزايمر دچار نوسان هاي سريع در رفتار مي شوند مثلا زماني آرام هستند ولي بدون هيچ دليل مشخصي اشك مي ريزند يا خشمگين مي شوند.
حالت طبيعي: غمگين يا بداخلاق بودن به طور گاه و بي گاه.
9- تغييرات در شخصيت: افراد مبتلا ممكن است به طور سريع و ناراحت كننده دچار تغييرات شخصيتي شوند. آنان ممكن است به شدت گيج و سردرگم، بدبين، نگران و محتاط يا وابسته به فردي در خانواده شوند.
حالت طبيعي: شخصيت افراد در اثر تغييرات سني به طور عادي تغيير مي كند.
10- از دست دادن انگيزه: افراد مبتلا به آلزايمر ممكن است بسيار غيرفعال شوند، مثلا ساعت ها جلوي تلويزيون بنشينند، بيشتر از حد معمول بخوابند يا از انجام امور معمول خودداري كنند.
حالت طبيعي: احساس خستگي موقت از كار يا وظايف اجتماعي.
ابتلا به اين بيماري در ميان زنان بيشتر از مردان است كه اين رقم در ايران به شش درصد مي رسد.
